Sait Emre Güneş: Köpekler Enerji Yığını Değildir
Son yıllarda herkesin dilinde aynı cümle: “Köpeğin enerjisini atması gerekiyor.”
Oysa bu, köpek doğasına da bilime de aykırı bir inanıştır.
Köpekler enerjiyi “boşaltmak” için değil, denge kurmak için yaşar.
Doğal yaşamlarında günün çoğunu dinlenerek, koklayarak ve çevreyi gözlemleyerek geçirirler.
Koşmak ise onlar için oyun değil; çoğu zaman tepki, korku ya da av davranışıdır.
Sürekli koşturulan veya top oynatılan köpeklerde adrenalin seviyesi yükselir.
Bu hormon kısa süreli “canlılık” hissi verse de uzun vadede bedeni yoran bir uyarıcıdır.
Köpek aslında yorulmuştur ama fark etmez; kalbi sürekli alarm hâlindedir.
Bir süre sonra sakinlik onun için huzur değil, sıkıntı gibi gelir.
Sürekli uyarılan köpeklerde dikkat dağınıklığı başlar.
Beyin, “hareket et” komutuna alıştığı için öğrenme ve odaklanma azalır.
Köpek, her gün daha çok koşmak ister ama durduğunda huzursuz olur.
Uyuyamaz, en ufak sese tepki verir — aslında yorgun değil, aşırı uyarılmış bir sinir sistemine sahiptir.

Uzun süreli stres, köpeğin iç dengesini bozar:
Kalpte ritim sorunları,
Beyinde unutkanlık ve odak kaybı,
Gözlerde ışığa duyarlılık ve bulanıklık oluşur.
Köpek, çevresine karşı sürekli tetikte hale gelir; her şey bir tehdit gibi görünür.
Sürekli hareket, kalp ve akciğerin dinlenmesini engeller.
Hızlı nefes alma (hiperventilasyon), oksijen dengesini bozar.
Köpek derin uykuya dalamaz, gerçek dinlenme gerçekleşmez.
Sonuç: her geçen gün daha gergin ve huzursuz bir ruh hâli.
Köpekler doğaları gereği sakin canlılardır.
Ama sürekli koşturulan bir köpek, hareket bağımlısı olur.
Bu durumda:
Kaygı (anksiyete),
Aşırı tetikte olma,
Duygusal dengesizlik
gibi sorunlar ortaya çıkar.
Bu sadece davranış değil, aynı zamanda biyokimyasal bir yorgunluktur.
Gerçek oyun koşmak değil, düşünmektir.
Köpeğin beynini kullandığı oyunlar onu hem mutlu eder hem sakinleştirir.
Basit ama etkili örnekler:
“Hangisinde var?” (koku ve dikkat oyunu)
“Bekle ve bul”
“Yuvarlan”
“Dans et”
Bu oyunlar dopamin (motivasyon) ve oksitosin (bağ kurma) salgısını artırır;
köpek hem eğlenir hem huzur bulur.
Köpeklerin mutlu olması için her gün koşmaları gerekmez.
Asıl ihtiyaçları:
Güvenli bir ortam,
Zihinsel uyarım,
Sevgi dolu bir bağdır.
“Enerji atmak” yerine “denge kurmak” anlayışı benimsenmelidir.
Köpekler adrenalinle değil, serotonin ve sevgiyle yaşar.
Gerçek enerji, sakinliktir.
Koşmak kaçıştır; huzur, sessiz kalpte saklıdır.